BERGEN NH – Bergen is de meest vergrijsde gemeente van Nederland. Daarom wonen hier in verhouding extra veel mensen die kunnen deelnemen aan beweeg- en sportactiviteiten. Dat doen ze natuurlijk lang niet allemaal: een uitdagende klus voor Holland Sport en Sport-Z om dit wel voor elkaar te krijgen. “We zetten ook in op laagdrempelige activiteiten op maat.”
Buurtsportcoach Elles Kraakman, die werkt voor Holland Sport en de gemeente Bergen, weet dat het niet altijd eenvoudig is om ouderen in beweging te krijgen en dat is o zo jammer. “Je blijft lichamelijk fit maar ook geestelijk. Je bent tussen de mensen en doet sociale vaardigheden op. Als het goed gaat, krijg je succeservaringen en neemt je zelfvertrouwen toe. Je hebt het gevoel erbij te horen. De kans dat je in een isolement raakt, wordt zo een stuk kleiner.”
Het probleem is dat nog te veel oudere inwoners een drempel ervaren om te bewegen of sporten, zij kloppen niet zo gemakkelijk aan bij een vereniging, vertelt de buurtsportcoach. “Het aanbod moet daarom diverser worden en nog meer toegespitst op wat mensen leuk vinden en zien zitten. Doen we dat niet, dan blijven nog teveel mensen achter de spreekwoordelijke geraniums zitten. Dat gevaar ligt op de loer. Veel gezonder is dat mensen elkaar ontmoeten om niet sociaal geïsoleerd te raken.”
‘Waar word je blij van?’
“Soms hebben mensen meer persoonlijke aandacht nodig”, vertelt de buurtsportcoach. “Ze willen daarom sporten of bewegen in kleine groepjes.” Een te grote fysieke afstand tot een activiteit kan volgens haar ook een rol spelen, of geld. Anderen hebben geen idee van het aanbod. “Wat vinden ze leuk, waar worden ze blij van?” Om hen bij de juiste activiteit aan te laten sluiten, houdt Stichting Welzijn een spreekuur op dinsdagochtend in sportcentrum De Beeck in Bergen.
Volgens Kraakman is bijvoorbeeld tuinieren of de hond uitlaten ook een goede manier om actief te blijven, of bijvoorbeeld op pad gaan naar een koffieochtend. Maar ze raadt ouderen wel nadrukkelijk aan te kiezen voor een georganiseerde beweegactiviteit. “Voor hen is het belangrijk om te werken aan kracht, coördinatie en balans en het trainen van spiergroepen.”
‘Minder belastend bewegen’
Ook via doorverwijzingen van Stichting Welzijn Bergen, consulenten, huisartsen en fysiotherapie maken inwoners kennis met sport- en beweegopties, vertelt Kraakman. Verder is de buurtsportcoach blij dat deelnemers aan een valpreventiecursus regelmatig doorstromen naar andere takken van sport en bewegen. Sporten uitproberen is via Holland Sport sowieso mogelijk. Maar ook denkt de sportorganisatie creatief na over andere, passende mogelijkheden, zoals bewegen met een groep minder vitale inwoners. “Deze mensen bewegen op een minder belastende manier, zittend in een stoel of staand erachter. Zo spelen ze games op de computer. Ondanks dat het bewegen voor hen lastig is, komen ze toch samen en ontstaan er leuke contacten. Groepsleden motiveren elkaar om geen bijeenkomst te missen. Dat is fijn om te merken.”
Lavina Bijl van Sport-Z. (Bron foto: Sport-Z).
Lichamelijke of psychische ongemakken
De andere organisatie, Sport-Z, richt zich eveneens op mensen die weinig participeren en zich beperkt voelen om deel te nemen aan sportmogelijkheden. Het verschil is dat dit specifiekere doelgroepen zijn zoals mensen met een beperking, verslaafden en asielzoekers. Lavinia Bijl, verbonden aan Sport-Z en maatschappelijk sportregisseur voor de gemeente Bergen, ziet bij deze mensen vaak weerstand om de stap naar bewegen te zetten. “Zeker als ze lichamelijke of psychisch ongemakken ervaren. Dan moeten ze een drempel over. Kunnen ze wel echt goed meedoen? Is het niet te zwaar? Kunnen ze zich op sociaal gebied redden?”
Daarom zorgt de organisatie voor laagdrempelige beweegprogramma’s zoals de groepen ‘Samen bewegen in Bergen’ en ‘Samen bewegen in Schoorl’. Deze mensen hadden bijvoorbeeld een herseninfarct of kampen met evenwichtsproblemen, maar willen wel graag bewegen. Bijl: “Deze mensen kiezen niet voor een lidmaatschap van een vereniging. Ze zien niets in prestatiedruk zoals sporten in competitieverband. Liever werken ze aan het verbeteren van hun zelfvertrouwen, discipline of doorzettingsvermogen. Wij begeleiden hen hierbij.” Ook deelnemers van de groep ‘Ik start’ werken aan eigen doelstellingen en uitdagingen. “Wij vragen waar zij tegenaan lopen en wat ze zelf al doen om tot verbetering te komen. Zo krijgen zij zicht op hun eigen functioneren. En wij geven deze mensen handvatten om hun doelen te bereiken.”
Succeservaringen en zelfvertrouwen
Verder wandelt Sport Z met senioren die leiden aan dementie. Bijl: “Fijn een uur in de duinen van Bergen, Egmond of Schoorl.” Bewegen werkt dementie- vertragend. Het beïnvloedt het denkvermogen positief en zorgt voor minder onrust, passiviteit en een betere doorbloeding, stelt haar organisatie op haar website. “Mooi ook dat deze mensen thuis worden opgehaald en na afloop weer thuisgebracht.” Maar er gebeurt meer: Egmonders vanaf tachtig jaar lopen ongeveer drie kilometer door de duinen rondom Egmond aan den Hoef. Onderweg doen ze oefeningen. Bijl: “Dit zorgt voor een sterker lichaam, meer balans en een stabiel looppatroon. Elke week behandelen we een ander thema en we delen tips over gezond leven.”
Walking football met grappen en grollen
Een mooi voorbeeld van laagdrempelig en gezellig samen sporten door wat oudere inwoners is het walking football team van VV Bergen, een initiatief van Holland Sport. De spelers trappen op woensdagmiddag een balletje op een sportveld op de Groeneweg. “Wij blijven op deze manier fit en delen lief en leed”, benadrukt speler Henk Borst. “Als iemand iets mankeert, dan besteden we hieraan ruimschoots aandacht. We maken grappen en grollen in de kleedkamer en nemen elkaar soms de maat. Maar altijd met een kwinkslag zodat het leuk blijft. We hebben regelmatig ‘een derde helft’ bij iemand thuis of in de tuin. Meedoen aan walking football is een heel sociaal gebeuren. Mooi ook om je in een groep te begeven met mensen die samen dezelfde passie delen.”
Mensen uit Bergen en omgeving
De groep bestaat uit tweeëntwintig mensen in de leeftijd van 55 tot 82 jaar. Teams van hooguit zes mensen gaan tegen elkaar de strijd aan. De leden moeten wandelen of ‘snelwandelen’ en mogen dus niet rennen. Er moet altijd één voet op de grond staan en er is geen scheidsrechter. De spelers bepalen zelf of iets een overtreding is of niet. Ook spelen ze regelmatig ’toernooitjes’ met teams uit andere gemeenten. Borst vertelt dat de spelers niet alleen in Bergen wonen. “In Schoorl is het niet gelukt een team te starten. Degene die hier wilden spelen, komen nu naar Bergen. En ook mensen uit Alkmaar-Noord en Heiloo spelen mee.” Overigens is er ook in Egmond-Binnen een walking football team.
(Bron foto’s: walking football VV Bergen).