BERGEN NH – De intentieovereenkomst tussen de gemeente Bergen en Het Bijzondere Huis over de toekomstige bestemming van de locatie van de voormalige Mytylschool is onder bestuurlijke verantwoordelijkheid en door solistisch handelen van voormalige wethouder Klaas Valkering op onzorgvuldige wijze tot stand gekomen. Dat is de belangrijkste conclusie van een rapport van een onderzoekscommissie van de gemeenteraad. De conclusies werden zaterdagochtend openbaar gemaakt.
De gemeente Bergen ontving in juni 2022 een door de oud-wethouder ondertekende overeenkomst. Deze kwam buiten het zicht van het college van B&W tot stand en met ongunstige bepalingen voor de gemeente, legt de onderzoekscommissie uit. De onderzoekscommissie acht het aannemelijk dat Valkering de intentieovereenkomst na zijn aftreden heeft ondertekend. En het persoonlijk bezorgen van de overeenkomst door de oud-wethouder, bijna twee maanden na zijn aftreden als wethouder, is niet uitlegbaar en laakbaar, zo schrijft de onderzoekscommissie.
‘College had eerder geïnformeerd moeten worden’
In het rapport staat verder dat de burgemeester en de gemeentesecretaris te laat hebben gehandeld en te weinig hebben gedaan nadat zij geïnformeerd werden over de intentieovereenkomst. Zij ontvingen de overeenkomst in juni 2022. Pas een half jaar later, in januari 2023, werd de gemeenteraad geïnformeerd over de kwestie. Het college had dus eerder geïnformeerd moeten worden over de ernst en omvang van de casus, vindt de commissie. “Het (niet) handelen van het college van burgemeester en wethouders na het ontdekken van deze overeenkomst, heeft de gemeente nog meer in een nadelige positie gebracht.”
Besluit tot onderzoek
De conclusies van het onderzoek laten al even op zich wachten. De gemeenteraad besloot in juli vorig jaar een onderzoek te starten naar de besluitvormingsprocessen in algemene zin én het handelen van het college van burgemeester en wethouders bij de totstandkoming van deze overeenkomst. Verder is onderzocht hoe het collegebestuur handelde in de periode nadat de overeenkomst was ontdekt. Bij het onderzoek hoorde ook openbare verhoren.
Het onderzoek duurde anderhalf jaar en het rapport geeft antwoord op de onderzoeksvragen van de gemeenteraad. Het rapport geeft daarnaast een verslag van de verrichtingen, bevindingen en verantwoording van de onderzoekscommissie.
‘Verantwoording afleggen’
Doel van de gemeenteraad is om publieke verantwoording af te leggen aan de inwoners van Bergen. Immers, inwoners hebben recht om te weten wat er wel en niet goed gaat in hun gemeente. Ook wil de gemeenteraad met dit onderzoek bereiken dat er verbeteringen worden doorgevoerd in de bestuurlijke besluitvorming en het handelen bij vermoedens van integriteitsschendingen.
Het recht van enquête, verankerd in de Gemeentewet, is het zwaarste instrument van de gemeenteraad om het bestuurlijk handelen te controleren. In Bergen, maar ook landelijk wordt dit instrument niet lichtvaardig ingezet.
Adviezen
Naast conclusies bevat het rapport ook adviezen. Zo zou het college op korte termijn met een plan van aanpak moeten komen om de geconstateerde kwetsbaarheden in het besluitvormingsproces te verbeteren.
Ook wordt voorgesteld om aangifte te doen van het in strijd met de wet handelen van de voormalig wethouder Valkering. Daarnaast moet het college inzichtelijk maken of er nog meer overeenkomsten op een verkeerde manier tot stand zijn gekomen. Verder moet het college de gemeenteraad keuzes voorleggen over de voortgang in het dossier ‘Het Bijzondere Huis’.
Vergadering op 8 oktober
Het is niet de taak van de onderzoekscommissie om politieke duiding te geven aan de uitkomsten van het onderzoek. De vraag of en zo ja, welke politieke betekenis aan het rapport gegeven moet worden, is aan de gemeenteraad.
De gemeenteraad vergadert in het openbaar op dinsdag 8 oktober over het rapport, de adviezen en de politieke duiding. Dan besluit de gemeenteraad of deze adviezen worden overgenomen of niet. De vergadering begint om 19.30 uur en vindt plaats in de raadszaal in De Beeck aan Molenweidtje 2 in Bergen. RTV80 TV gaat deze gemeenteraadsvergadering, zoals gebruikelijk, live uitzenden.
De volledige teksten van de conclusies en adviezen zijn opgenomen in het rapport. Het rapport is te raadplegen op de website van de gemeente Bergen (www.raadbergen-nh). Zie hiervoor de webpgagina van de raadsvergadering van 8 oktober 2024. Hier zijn ook het bijbehorende raadsvoorstel en raadsbesluit te vinden.
Alle conclusies
- De inrichting van het bestuurlijk besluitvormingsproces in Bergen NH is niet op orde en bleek niet bestand tegen politieke druk.
- De verslaglegging van de besluitvorming in het college schiet tekort.
- Op geconstateerde kwetsbaarheden in het besluitvormingsproces is onvoldoende geïntervenieerd.
- Het onzorgvuldige besluitvormingsproces heeft ruimte geboden aan onwenselijke handelingen door individuele bestuurders.
- De intentieovereenkomst tussen de gemeente en Het Bijzondere Huis is onder bestuurlijke verantwoordelijkheid en door het solistisch handelen van de heer Valkering op onzorgvuldige wijze tot stand gekomen.
- De onderzoekscommissie acht het aannemelijk dat de heer Valkering de intentieovereenkomst na zijn aftreden heeft ondertekend.
- Het persoonlijk bezorgen van de overeenkomst door de heer Valkering, bijna twee maanden na zijn aftreden als wethouder, is niet uitlegbaar en laakbaar.
- De burgemeester en de gemeentesecretaris hebben te laat gehandeld en te weinig gedaan nadat zij geïnformeerd werden over de intentieovereenkomst.
- Het college had eerder geïnformeerd moeten worden over de ernst en omvang van de casus Het Bijzondere Huis.
- De gemeenteraad is te laat geïnformeerd over dit dossier.