BERGEN NH – Het college van Bergen heeft vorige week dinsdag besloten het Literatuurmuseum de opdracht te geven om onderzoek te doen naar brieven die Lucebert schreef in de Tweede Wereldoorlog. Het museum verricht vaker literair-historisch onderzoek en heeft daarin een neutrale wetenschappelijke verantwoordelijkheid.
Dichter en beeldend kunstenaar Lucebert was één van de bekendste Nederlandse kunstenaars van de 20ste eeuw. Hij woonde en werkte tientallen jaren in Bergen.
In 2018 en opnieuw in 2022 ontstond er onrust rondom de persoon Lucebert vanwege publicaties over de brieven die hij schreef in de Tweede Wereldoorlog. In deze brieven komen antisemitische uitingen voor.
Verschillende signalen
Zowel de gemeente als Museum Kranenburgh kreeg verschillende signalen naar aanleiding van deze publicaties. Museum Kranenburgh als tentoonstellingsmaker en beheerder van kunstwerken van Lucebert, de gemeente als eigenaar van de gemeentelijke kunstcollectie met daarin kunst van Lucebert. Ook werd de Lucebertschool aangesproken op de naamgeving.
“Er ontstond onrust en discussie over hoe om te gaan met de kunst van Lucebert en zijn nalatenschap voor zover in de gemeente aanwezig”, zegt wethouder Ernest Briët (Cultuur). “Wij waarderen Lucebert als kunstenaar die een groot deel van zijn leven in Bergen heeft gewerkt en gewoond. Dat maakt het een relevant vraagstuk voor onze gemeente.”
“Hij was een veelzijdig iemand, ook als mens, maar in een periode aan de vooravond van zijn dichterschap deed hij uitingen waarvan je je kunt afvragen: wat was er toen aan de hand en wat vinden wij daar eigenlijk van? Om dat te bepalen moeten we meer weten over de brieven en de context waarin deze zijn geschreven.”
Onafhankelijk onderzoek
Volgens de wethouder wordt het een zorgvuldig onderzoek; het Literatuurmuseum heeft de leiding en werkt onafhankelijk. “Door het financieel mogelijk maken van het onderzoek, draagt de gemeente bij aan het verzamelen van meer kennis over dit onderwerp. Op basis hiervan kunnen partijen en betrokkenen hun eigen afweging maken bij vraagstukken rondom dit onderwerp.”
Bertram Mourits, hoofd Collecties van het Literatuurmuseum in Den Haag: “Als museum zijn we verantwoordelijk voor het onafhankelijk uitvoeren van het onderzoek. Bij het onderzoek worden de brieven vanuit verschillende invalshoeken bekeken om op deze manier tot een zo breed mogelijk beeld te kunnen komen. In het onderzoek worden daarom verschillende deskundigen ingezet en wordt gebruikgemaakt van historische archieven.”
De onderzoeksresultaten worden in het eerste kwartaal van 2025 verwacht.