
BERGEN AAN ZEE/ HAARLEM – Door aantasting van de honingzwam zal het te kappen bos in het lange vlak in Bergen aan Zee de komende jaren sowieso afsterven. Met de voorgenomen kap wordt dit moment naar voren gehaald. Dat antwoordt de provincie Noord-Holland op vragen van Koedijker Fabian Zoon van Partij van de Dieren.
Daarentegen veegt Leffert Oldenkamp van het Landelijk Netwerk Bomen en Bosbescherming de argumenten van de provincie van tafel.
‘Kap nodig, natuur ernstig aangetast’
Provinciale Staten benadrukt nogmaals het belang van de bomenkap. “De reden is het herstellen van de dynamiek op de natuur achter deze bossen. Deze natuur is ernstig aangetast door de effecten van stikstofneerslag en het ontbreken van dynamiek.”
PWN liet eerder RTV80 weten dat de bomen in Bergen aan Zee zout en zand, aangevoerd vanaf zee en strand, tegenhouden. Zand en zout zou belangrijk zijn om de effecten van stikstof in het duingebied achter het bos te beperken. De provincie Noord-Holland wil daarom tot 2027 26,26 hectare bomen kappen, inclusief het bos in Bergen aan Zee.
Compensatie van bomenkap
Het Provinciebestuur zegt eraan te werken om al het bos dat sinds 2017 binnen de Natura 2000-gebieden is gekapt te compenseren. Het gaat om 33,32 hectare. Het planten van bomen ter compensatie gebeurt binnen de grenzen van de provincie. Hiervoor is subsidiegeld beschikbaar.
“In totaal verwachten wij tot 2027 een totale compensatieopgave van 59,78 hectare. Wij zijn voornemens deze hectaren binnen de provincie te compenseren”, schrijft Provinciale Staten in de brief.
Aanvragen uit de regio
Voor de compensatie ontving het provinciebestuur aanvragen om bomen te planten in de Haarlemmermeer en in de gemeente Zaanstad. Het gaat hierbij om vijf locaties van in totaal dertig hectare. Provinciale Staten verwachten de komende tijd meer aanvragen te ontvangen.
De provincie noemt het te kappen bos in Bergen aan Zee een monotoon naaldbos, bestaande uit corsicaanse dennen. Daarom wil de provincie autochtone inheemse soorten laten neerzetten in minimaal 80 procent van de nieuwe aanplant. “We gaan dus geen bos aanplanten van dezelfde monotone kwaliteit/ opbouw.”

Tegenstander Duinstichting: ‘Bomen kerngezond’
De Duinstichting keert zich fel tegen de beoogde bomenkap in Bergen aan Zee. Ook de kap van een deel van het Van Steijnbos in Schoorl, gekapt in 2021, doet de organisatie pijn. Volgens de Duinstichting is het bos van groot belang voor het leven van dieren en planten in het gebied. “Bovendien zijn de bomen kerngezond. Ze kunnen hier nog wel honderd tot tweehonderd jaar mee”, aldus Joke Volkers van de Duinstichting.
‘Bos is niet saai’
Op verzoek van RTV80 reageert ook Leffert Oldenkamp van het Landelijk Netwerk Bomen en Bosbescherming op het verhaal van de provincie Noord-Holland.
“Bomenkap lever nooit dezelfde ecologische waarde op die je ondertussen hebt dankzij de dennebomen. Het bos lijkt misschien saai, maar er leven daar allerlei (zeldzame) schimmels, planten en vogels, die bij oudere systemen behoren.”
Vogelkers zorgt voor verwildering
Verder stelt hij dat er na de bomenkap géén gevarieerde begroeiing voor terugkomt, zoals kleine korstmossen en andere duineigen planten. Dit in tegenstelling tot wat PWN en Staatsbosbeheer beweren.
Boosdoener is volgens hem onder meer de Amerikaanse vogelkers die in het gebied zorgt voor verwildering in het duin. Oldenkamp: “Dat zie je ook op veel andere plekken in Nederland waar bomen zijn gekapt. In ons land zijn al vijfduizend hectare bos verdwenen he, om die reden. Heel jammer!”
‘Invloed honingzwam beperkt’
De invloed van de honingzwam is volgens Oldenkamp beperkt. “Het kan zijn dat in het bos hier en daar een honingzwam leeft die een boom dood maakt. Maar daar hoef je niet een heel bos voor op te offeren. Plant liever op de plek van de gestorven boom een loofboom. Beter is het dus om geleidelijk loofhout aan te brengen in het ouder wordende bos.”
Over het herplanten van jonge (naaldbossen) is Oldenkamp eveneens niet te spreken. “Dit leidt overal in Nederland tot mislukkingen, omdat de menging in een jong bos niet stand houdt en het vervolgens tachtig of negentig jaar duurt voordat er iets terug is.”
‘Maatschappelijk belang’
Tot slot zoomt hij in op het maatschappelijk belang van het bosgebied in de duinen. “De bevolking van Schoorl is daar geweldig blij mee. Maatschappelijk gezien is het een ‘misdaad’ om bos daar weg te halen.”
Leffert Oldenkamp werkte voorheen als onderzoeker. Ook was hij als regiohoofd van Staatsbosbeheer in Gelderland actief en werkte hij als adviseur terreinbeleid. (Foto’s: RTV80).