BERGEN NH – De inwoners van de gemeente Bergen kunnen deze week nog niet profiteren van een lokaal hitteplan, maar later deze zomer wel als dat nodig is. De gemeente werkt in de regio Alkmaar aan een hitteplan om vooral kwetsbare inwoners te beschermen tegen de brandende zon. “In de zomervakantie moet het hitteplan klaar zijn”, aldus een woordvoerder van de gemeente Bergen.

Terwijl zonaanbidders op het strand, in het zwembad, in de tuin of op het balkon genieten van tropische sferen, werkt de gemeente Bergen regiobreed aan een hitteplan om alle inwoners te beschermen en specifiek kwetsbare mensen, zoals ouderen en chronisch zieken. Hiermee zijn de vier BUCH-gemeenten Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo aan het werk, samen met Dijk en Waard, Alkmaar, Heemskerk en Beverwijk. Ook de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD), de Veiligheidsregio (coördinator van de aanpak van rampen, crises en incidenten) en zorgorganisaties zoals Stichting Welzijn, zorghuizen en de thuiszorg hebben hierin hun inbreng.

‘Gezondheidsproblemen’

Net als andere gemeenten die werken aan een hitteplan of er al één hebben, ziet Bergen dit lokale plan bepaald niet als overbodige luxe. “Dit omdat extreme hitte kan zorgen voor gezondheidsproblemen”. Toch hebben volgens het Rode Kruis slechts negentig van de 342 gemeenten zo’n plan. Gemeenten die hiervoor niet kiezen, missen de capaciteit om een plan te maken. Of er heerst onduidelijkheid over wie verantwoordelijk is. Daarnaast is hittebeleid nog relatief nieuw in het gemeentelijk denken. Ook kan meespelen dat een verplichting of standaardaanpak voor een lokaal hitteplan ontbreekt. Zo vertrouwen sommige gemeenten op het Nationaal Hitteplan van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat overigens deze week geldig is.

Nationaal Hitteplan

Het plan dat nu in de regio Alkmaar in de maak is, staat dus los van het Nationaal Hitteplan. Dit plan voor heel Nederland is sinds maandag 10.00 uur van kracht om organisaties te helpen om kwetsbare groepen te beschermen tegen het hete weer. Het landelijke plan, voor het laatst geldig in 2022, wordt van kracht bij aanhoudende hitte van vier dagen of langer, waarbij het ook in de nachten heet is. Dat is deze week het geval: de hitte loopt de komende dagen op tot ver boven de 30 graden en houdt aan tot donderdag. 

Waarom zijn de gemeenten in de regio Alkmaar niet eerder gestart met het maken van een hitteplan, de zomer is immers begonnen? En hoe! De gemeentewoordvoerder snapt de vraag maar stelt dat de gemeenten nog niet eerder aan een hitteplan waren toegekomen. “Maar het stond wel op de planning voor dit jaar. In die zin lopen we nog op schema om het dit jaar afgerond te hebben.”

Gefaseerde uitvoering

Alle partijen die om tafel zitten om het plan te doen slagen, zetten nu de laatste puntjes op de ‘i’. Het doel is om het plan in vijf fases uit te rollen. Een hittecoördinator, die nog moet worden aangesteld, wordt verantwoordelijk voor de uitvoering hiervan.

Hoe ziet dit stappenplan eruit? Allereerst bekijkt de gemeente wat er geregeld moet worden als er een hitteperiode voor de deur staat. “Wie doet welke communicatie en wie komt buiten in actie? We stemmen dit af met bijvoorbeeld het sociaal domein van de gemeente die zich bezighoudt met het welzijn van inwoners. Ook is er afstemming met onder andere de GGD en de afdeling Communicatie.” De gemeente bepaalt daarna wat onmiddellijk geregeld moet worden en wat op korte termijn. “Daarbij is het belangrijk te bepalen wie voor welke acties verantwoordelijk zijn.”

In een derde fase is het de beurt aan de uitvoering van deze beslissingen. “Denk aan het regelen van bereikbare koele locaties, het uitdelen van water, de zorg voor alle inwoners en vooral kwetsbare groepen.” Nadat gekeken wordt hoe de eerste drie fasen zijn verlopen en wat beter kan, is het volgens de woordvoerder tijd voor preventie, kennisontwikkeling en gedragsbeïnvloeding. “We kijken wat de risico’s zijn, wie de kwetsbare groepen zijn en hoe we de leefomgeving beter kunnen inrichten met meer groen en schaduw om de hitte te verminderen.”

‘Specifiek voor de gemeente’

De gemeentewoordvoerder vertelt dat de regionale samenwerking nodig is, omdat organisaties zoals de GGD regionaal werken en dus een grote slag kunnen slaan. Maar er zijn vast ook zaken die specifiek voor de gemeente Bergen gelden. “Dat komt in de uitvoering van het plan aan de orde”, laat ze weten. Overigens benadrukt ze dat zorgorganisaties altijd al wel oog hebben voor de gevolgen van warm weer op de gezondheid van mensen. “Mogelijk hanteren ze hiervoor richtlijnen. Maar het verschil is dat die richtlijnen niet zijn afgestemd op elkaar. Dat is in het lokale hitteplan dus wel zo.” (Foto strand: @Sjef Kenniphaas).