DUINEN – Sneeuw en ijs, dat is nu precies wat ze niet willen, het zou het eind van hun leven kunnen betekenen.
Het gaat over een klein vogeltje van ongeveer 16 cm. Korte staart en vleugels met een grote kop en grote snavel. Helder blauw met oranje en erg schuw zodat je ze zelden te zien krijgt.
Eerder is de heldere fluittoon te horen, en dan maar zoeken naar de ijsvogel.
Het is een echte viseter en heeft dan ook water nodig, liefst helder met visjes natuurlijk.
Vanaf een vast uitkijkpunt boven of langs het water zit de ijsvogel doodstil op een tak te wachten.
Ziet hij een vis, duikt te water en brengt de prooi naar het uitkijkpunt. Slaat de vis dood op de tak en verorbert het in z`n geheel. Wat niet verteerd wordt, zoals graten en schubben, braakt de vogel weer uit.
Er komt in ons land maar een soort voor, de meeste leven in de tropen.
Hoe de ijsvogel aan die vreemde naam komt?
De geslachtsnaam; Alcedo, betekent in het Grieks “koningsvisser”, in Engeland heet de vogel dan ook Kingfisher, wat een veel mooiere naam is.
Omdat de vogels in de winter vaak bij wakken in het ijs vissen werden ze waarschijnlijk ijsvogel genoemd.
Of het is een verbastering van het Duitse “eisenvogel” ,ijzervogel, wat dan weer duid op het metaalachtig kleurend verenkleed.
Dit isolerend, waterdicht verenkleed heeft onderhoud nodig. De vogel poetst het wel 10 keer per dag 15 minuten lang.
Ze nestelen in holen in steile oevers of andere steile wanden.
In ons land is de ijsvogel standvogel, ze blijven het hele jaar. Vogels uit het uiterste noorden trekken zuidwaarts omdat alles daar dichtvriest.
foto Fred van den Bosch
Door de strenge winters van de afgelopen jaren is de ijsvogelstand sterk achteruitgegaan. Het is een bedreigde broedvogel geworden. Ze kunnen op verschillende manieren geholpen worden.
Hou het ijs open; maak een wak of bijt. Zorg voor een steile oever om te nestelen. Zorg voor helder, stromend water met bv stekelbaarsjes.
Zo heeft de mooie ijsvogel weer kans op overleven.
Ben Hopman, boswachter.